Turkiye'nin Ilk Anayasas: 1923 Teskilat- Esasiye Kanunu
Turkiye, 1923'te, Ismet Inonu onderligindeki TBMM tarafndan kabul edilen Teskilat- Esasiye Kanunu ile ilk anayasasn kazand. Anayasada ilk kez, devletin resmi ad, Turkiye Buyuk Millet Meclisi'nin gucu ve ulkedeki yonetim biciminin tek parti rejimi oldugu ackland.
Teskilat- Esasiye Kanunu, cumhuriyetin kurulusu ve temel ilkeleri hakknda cok sayda onemli hukumler iceriyordu. Ayn zamanda, ekonomik, sosyal ve kulturel alanlarda da yeni degisiklikler getirdi. Ornegin, Teskilat- Esasiye Kanunu,Ermeni, Suryani, Yahudi ve Rum vatandaslarnn temel haklarnn guvence altna alndgn belirtiyordu.
Teskilat- Esasiye Kanunu'nun Ozellikleri
Teskilat- Esasiye Kanunu, ulkedeki mevcut yonetimi ve hukumeti tek parti rejimine donusturmeyi amaclyordu. Bunun icin, Cumhuriyet Halk Frkas'nn uyesi olan herkesin milletvekili secilebilmesi icin ozel bir secim kanunu kabul edildi.
Anayasa, TBMM'nin meclis ici calsmalarn duzenleyen ve ulkedeki butun ust duzey yetkilerin TBMM tarafndan esit olarak paylaslmasn garanti eden hukumler iceriyordu. Ayrca, Teskilat- Esasiye Kanunu, yargclarn ve milletvekillerinin secim ve gorev sureleri ve cumhurbaskannn yetkileri hakknda da onemli hukumler iceriyordu.
Anayasann, ulkedeki butun ust duzey yetkilerin TBMM tarafndan paylaslmasn garanti ettigi soylenebilir. Ayrca, Anayasann hukumleri, halkn haklarn ve ozgurluklerini koruma biciminde de onemliydi. Ornegin, Anayasa, ulkedeki her vatandasn esit olarak yasalarn onunde esit oldugunu ve vatandaslarn basklanmamasna iliskin hukumler iceriyordu.
Teskilat- Esasiye Kanunu'nun Etkisi
Teskilat- Esasiye Kanunu, 1923 ylndan itibaren Turkiye'nin yonetim bicimini ve ulkedeki cogu alan etkiledi. Anayasann hukumleri, ulkedeki siyasi ve hukuki gelismeyi duzenledi ve Turkiye'yi ulus-devlet statusune tasd.
Turkiye, 1923'te, Ismet Inonu onderligindeki TBMM tarafndan kabul edilen Teskilat- Esasiye Kanunu ile ilk anayasasn kazand. Anayasada ilk kez, devletin resmi ad, Turkiye Buyuk Millet Meclisi'nin gucu ve ulkedeki yonetim biciminin tek parti rejimi oldugu ackland.
Teskilat- Esasiye Kanunu, cumhuriyetin kurulusu ve temel ilkeleri hakknda cok sayda onemli hukumler iceriyordu. Ayn zamanda, ekonomik, sosyal ve kulturel alanlarda da yeni degisiklikler getirdi. Ornegin, Teskilat- Esasiye Kanunu,Ermeni, Suryani, Yahudi ve Rum vatandaslarnn temel haklarnn guvence altna alndgn belirtiyordu.
Teskilat- Esasiye Kanunu'nun Ozellikleri
Teskilat- Esasiye Kanunu, ulkedeki mevcut yonetimi ve hukumeti tek parti rejimine donusturmeyi amaclyordu. Bunun icin, Cumhuriyet Halk Frkas'nn uyesi olan herkesin milletvekili secilebilmesi icin ozel bir secim kanunu kabul edildi.
Anayasa, TBMM'nin meclis ici calsmalarn duzenleyen ve ulkedeki butun ust duzey yetkilerin TBMM tarafndan esit olarak paylaslmasn garanti eden hukumler iceriyordu. Ayrca, Teskilat- Esasiye Kanunu, yargclarn ve milletvekillerinin secim ve gorev sureleri ve cumhurbaskannn yetkileri hakknda da onemli hukumler iceriyordu.
Anayasann, ulkedeki butun ust duzey yetkilerin TBMM tarafndan paylaslmasn garanti ettigi soylenebilir. Ayrca, Anayasann hukumleri, halkn haklarn ve ozgurluklerini koruma biciminde de onemliydi. Ornegin, Anayasa, ulkedeki her vatandasn esit olarak yasalarn onunde esit oldugunu ve vatandaslarn basklanmamasna iliskin hukumler iceriyordu.
Teskilat- Esasiye Kanunu'nun Etkisi
Teskilat- Esasiye Kanunu, 1923 ylndan itibaren Turkiye'nin yonetim bicimini ve ulkedeki cogu alan etkiledi. Anayasann hukumleri, ulkedeki siyasi ve hukuki gelismeyi duzenledi ve Turkiye'yi ulus-devlet statusune tasd.