5 Eylül’de okul öncesi ve ilkokul birinci sınıf öğrencileri için başlayan ahenk haftasının akabinde 12 Eylül’de okullar tüm kademelerde açıldı. Yaklaşık 19 milyon öğrenci ders başı yaptı. Fakat uzun bir yaz tatilinde okul nizamı büsbütün değişen öğrenciler ve birinci defa okul kapısından giren miniklerin velilerinden kimileri için kuvvetli günler başladı. Çocuklarda görülebilecek okul fobisi yani okula gitmekten korku duyma haliyle ilgili olarak Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeynep Cihangir Çankaya, okula yeni başlayan çocukların okula ahenk sürecinin iki üç haftayı burabileceğini belirterek şunları söylemiş oldu: “Bu mühlet ortasında çocuklar okulu fizikî olarak tanırlar, öğretmen ve arkadaşlarıyla tanışırlar. Okuldaki tertibi anlarlar. Öğretim kademesi değişen çocuklar da emsal bir müddetçten geçerler. Zira ilköğretim birinci kademeyle ikinci kademe ve liselerin birbirinden farklı yapıları var. Bu genelde gözden kaçırılıyor, 6’ncı sınıfa ya da liseye başlayan bir çocuğun dertli olabileceği düşünülmüyor. Hatta heyecanı abartılı bulunabiliyor. Unutulmamalıdır ki her yeni ortamda her yaş kümesi ahenk sağlamak için vakte gereksinim duyar.”
SÜREKLİ OKULU KONUŞMAYIN
Prof. Dr. Zeynep Cihangir Çankaya (Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi)
Çocukların bu telaşları geliştirmesinin en büyük sebebi mizaçları. Dertli, sıkıntı alışan mizaca sahip çocuklar okula ahenk için daha epeyce vakte muhtaçlık duyabilir. İkin niye ise ebeveyn çocuk ilgileri. Bilhassa anne çocuk içinde bağımlı bir münasebet var ise, çocuk özerkliğini geliştiremediyse ebeveynlerinden ayrılmakta zorlanıyor. Çankaya, “Eğer anne baba çocuklarının okula başlamasıyla ilgili oldukça kaygılılarsa çocuğun okula başlaması konut ortasında bir sıkıntı olduysa tasa çocuğa da yansır. Çocukta yaratılan okul algısı da öteki bir faktör olabilir. Çocuk, okulu zorlanacağı, katı kuralların, cezaların olduğu bir ortam olarak algılamışsa ahengi güç olacaktır” dedi.
BUNLARA DİKKAT EDİN!
– Okula vakit içinde ahenk sağlayacağını evvel siz kabul edin daha sonra ona anlatın.
– Yeni ortamların herkesi bir ölçü kaygılandırdığını bunun olağan olduğunu söyleyin.
– Okul deyince aklına ne geldiğini sorun, okulu nasıl algıladığını anlamaya çalışın. Okulla ilgili gerçek bilgiler verin. Çok seveceksin, fazlaca arkadaşın olacak üzere ikna etmeye çalıştığınızı yansıtan, abartılı anlatımlardan kaçının.
– Az anlatın, epey dinleyin. Neler olacağını düşünüyor? Neler hissediyor? Neleri merak ediyor? Nelerde zorlanıyor? Biz senin için ne yapabiliriz?
– Ahenk sürecinde zorlanıyorsa öğretmeni ve okulun ruhsal danışmanı ile konuşmaya yönlendirin.
– “Öğretmen kızar, ağlarsan bebek olduğunu düşünürler” üzere hislerini bastırmasına niye olacak kelamlar söylemeyin.
– Hafta sonlarını okuldan bahsederek geçirmeyin. Daima okulu konuşmak onun ahengini kolaylaştırmaz tersine direnç oluşturur.
AŞIRI MÜDAFAACI DAVRANMAYIN
Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez (ODTÜ Kuzey Kıbrıs Yerleşkesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Bölümü):
– Anne toplumsal ise, çocuk okula daha süratli ahenk sağlıyor. Araştırmalar, toplumsal hünerleri kuvvetli ebeveynlerin çocuklarının yeni ortamlara daha kolay ahenk sağladığını gösteriyor.
– Erken başlayan çocuklar okula ahenkte avantajlı. Okula bilhassa 3-4 yaşlarında başlayan çocuklar, kurallara daha rahat alışıyor. Uzun mühlet meskenin konforunda olan ve okula geç başlayan çocuklar, okul kurallarında hatta erken yatıp, erken uyanmakta bile zorlanıyor.
– Anne ile inançlı bağlanma gerçekleştiren çocuklar okula daha kolay ahenk sağlıyor. Anne ile bilhassa telaşlı bağlanma gerçekleştiren çocuklar, okula ahenkte epey zorluk yaşayabilir. Bu noktada anne-çocuk içindeki bağlanmanın onarılması için profesyonel takviye gerekebilir. Bu bağlanma tarzı, ileri yaşlarda da tesirli olabiliyor.
GÜVENMEYEN ÇOCUK KAYGILANIR
– Huzurlu ve istikrarlı ebeveynler ile sağlıklı ortamda yetişen, özerkliği ve girişkenliği desteklenen çocuklar okula daha kolay ahenk sağlıyor. Gergin bir ortamda büyüyen çocuk okul dahil pek fazlaca yerde inançta olmadığına inanır ve telaş hisseder.
– Güler yüzlü, sıcak bağlantı kuran öğretmen, çocuğun ahengini olumlu tesirler. Öğretmenin sağlayacağı kabul edici ve itimat verici olumlu atmosfer ahenk sürecini kolaylaştırır.
– Çok korumacılık yerine, çocuğun özerkliğini dikkate alan aileler onun ahengine dayanak olur.
KIRTASİYE ESERLERİNİ ONUN ZEVKİNE NAZARAN SEÇİN
– Çalışan ebeveynlerin çocukları okula ahenkte daha başarılı. Konuttan ebeveynleriyle birlikte çıkan çocuk , konutta kimsenin olmadığını biliyor ve okulu daha kolay kabul ediyor.
– Ebeveynlerin okula olumlu tavrı ahengi olumlu etkiliyor. Şayet sizin okul yahut öğretmenle ilgili olumsuz sezgileriniz var ise çocuk da okula ahenkte zorlanıyor. Bu yüzden, aile içerisinde okuldan bahsederken olumlu lisan kullanılmalı.
– Okulla mesken ortası uzaklığın uzunluğu küçük yaş çocukların ahengini olumsuz etkiliyor. Meskenine ulaşamayacağını hisseden çocuk daha fazlaca tasa ve dehşet üretebiliyor.
– Kırtasiye mamüllerinin çocuğun zevkine göre seçilmesi çocuğun ahengini kolaylaştırıyor. Çocuğu motive ediyor ve derdini azaltıyor.
SÜREKLİ OKULU KONUŞMAYIN
Prof. Dr. Zeynep Cihangir Çankaya (Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi)
Çocukların bu telaşları geliştirmesinin en büyük sebebi mizaçları. Dertli, sıkıntı alışan mizaca sahip çocuklar okula ahenk için daha epeyce vakte muhtaçlık duyabilir. İkin niye ise ebeveyn çocuk ilgileri. Bilhassa anne çocuk içinde bağımlı bir münasebet var ise, çocuk özerkliğini geliştiremediyse ebeveynlerinden ayrılmakta zorlanıyor. Çankaya, “Eğer anne baba çocuklarının okula başlamasıyla ilgili oldukça kaygılılarsa çocuğun okula başlaması konut ortasında bir sıkıntı olduysa tasa çocuğa da yansır. Çocukta yaratılan okul algısı da öteki bir faktör olabilir. Çocuk, okulu zorlanacağı, katı kuralların, cezaların olduğu bir ortam olarak algılamışsa ahengi güç olacaktır” dedi.
BUNLARA DİKKAT EDİN!
– Okula vakit içinde ahenk sağlayacağını evvel siz kabul edin daha sonra ona anlatın.
– Yeni ortamların herkesi bir ölçü kaygılandırdığını bunun olağan olduğunu söyleyin.
– Okul deyince aklına ne geldiğini sorun, okulu nasıl algıladığını anlamaya çalışın. Okulla ilgili gerçek bilgiler verin. Çok seveceksin, fazlaca arkadaşın olacak üzere ikna etmeye çalıştığınızı yansıtan, abartılı anlatımlardan kaçının.
– Az anlatın, epey dinleyin. Neler olacağını düşünüyor? Neler hissediyor? Neleri merak ediyor? Nelerde zorlanıyor? Biz senin için ne yapabiliriz?
– Ahenk sürecinde zorlanıyorsa öğretmeni ve okulun ruhsal danışmanı ile konuşmaya yönlendirin.
– “Öğretmen kızar, ağlarsan bebek olduğunu düşünürler” üzere hislerini bastırmasına niye olacak kelamlar söylemeyin.
– Hafta sonlarını okuldan bahsederek geçirmeyin. Daima okulu konuşmak onun ahengini kolaylaştırmaz tersine direnç oluşturur.
AŞIRI MÜDAFAACI DAVRANMAYIN
Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez (ODTÜ Kuzey Kıbrıs Yerleşkesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Bölümü):
– Anne toplumsal ise, çocuk okula daha süratli ahenk sağlıyor. Araştırmalar, toplumsal hünerleri kuvvetli ebeveynlerin çocuklarının yeni ortamlara daha kolay ahenk sağladığını gösteriyor.
– Erken başlayan çocuklar okula ahenkte avantajlı. Okula bilhassa 3-4 yaşlarında başlayan çocuklar, kurallara daha rahat alışıyor. Uzun mühlet meskenin konforunda olan ve okula geç başlayan çocuklar, okul kurallarında hatta erken yatıp, erken uyanmakta bile zorlanıyor.
– Anne ile inançlı bağlanma gerçekleştiren çocuklar okula daha kolay ahenk sağlıyor. Anne ile bilhassa telaşlı bağlanma gerçekleştiren çocuklar, okula ahenkte epey zorluk yaşayabilir. Bu noktada anne-çocuk içindeki bağlanmanın onarılması için profesyonel takviye gerekebilir. Bu bağlanma tarzı, ileri yaşlarda da tesirli olabiliyor.
GÜVENMEYEN ÇOCUK KAYGILANIR
– Huzurlu ve istikrarlı ebeveynler ile sağlıklı ortamda yetişen, özerkliği ve girişkenliği desteklenen çocuklar okula daha kolay ahenk sağlıyor. Gergin bir ortamda büyüyen çocuk okul dahil pek fazlaca yerde inançta olmadığına inanır ve telaş hisseder.
– Güler yüzlü, sıcak bağlantı kuran öğretmen, çocuğun ahengini olumlu tesirler. Öğretmenin sağlayacağı kabul edici ve itimat verici olumlu atmosfer ahenk sürecini kolaylaştırır.
– Çok korumacılık yerine, çocuğun özerkliğini dikkate alan aileler onun ahengine dayanak olur.
KIRTASİYE ESERLERİNİ ONUN ZEVKİNE NAZARAN SEÇİN
– Çalışan ebeveynlerin çocukları okula ahenkte daha başarılı. Konuttan ebeveynleriyle birlikte çıkan çocuk , konutta kimsenin olmadığını biliyor ve okulu daha kolay kabul ediyor.
– Ebeveynlerin okula olumlu tavrı ahengi olumlu etkiliyor. Şayet sizin okul yahut öğretmenle ilgili olumsuz sezgileriniz var ise çocuk da okula ahenkte zorlanıyor. Bu yüzden, aile içerisinde okuldan bahsederken olumlu lisan kullanılmalı.
– Okulla mesken ortası uzaklığın uzunluğu küçük yaş çocukların ahengini olumsuz etkiliyor. Meskenine ulaşamayacağını hisseden çocuk daha fazlaca tasa ve dehşet üretebiliyor.
– Kırtasiye mamüllerinin çocuğun zevkine göre seçilmesi çocuğun ahengini kolaylaştırıyor. Çocuğu motive ediyor ve derdini azaltıyor.