şimdi tüm gelişim alanlarının birbirleriyle paralel bir seyir izlediğini vurgulayan Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, evvela bilişsel açıdan insanın muhakkak bir olgunluğa ulaşabilmesi için anne bebek içinde inançlı bağlanım münasebetinin gelişmesi gerektiğini tabir etti. Prof. Dr. İhtimam, “Sizi anlamadığını düşündüğünüz bebekler, aslında her şeyi ziyadesiyle anlar. Yalnızca onların manaya biçimi, yetişkinlerden farklı olarak, kendine has bir niyet süzgecine sahip özel sistemidir” diyerek özgüvenli bireylerin yetişmesinde temel olan bebeklik çağına ait tespit ve tavsiyelerde bulundu.
BEBEK, ‘ANNEM GİTSE DE GERİ GELECEK’ KANISINI OLUŞTURABİLMELİ
Bebeklikte bilişsel gelişim açısından en kıymetli keşfin, obje devamlılığı kavramı olduğunu söyleyen İtina, obje devamlılığının bebek için bir manada, “Gözden ırak olan gönülden de ırak olur” tabirinin bilimsel tarifi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, “Bu kavramın bir öbür boyutu ise kişi devamlılığı’dır. Bebek için, ‘kişi’ görüş alanında değilse, yok kararındadır. En değerli kişinin de onun her türlü gereksinimini karşılayan ve ona bakım veren kişi olan annesi olduğu düşünülürse, 1,5-2 yaşına kadar bebeğin, annesi gözünün önünden kaybolduğunda, yok olduğunu düşünerek kendisini parçalarcasına bu olayı protesto etmesi olağandır. Fakat bebek, obje ve kişi devamlığını kazandığı andan itibaren, bulunduğu yerden diğer yerlerde de hayatın devam ettiğini algılayabilir, ‘annem gitse de geri gelir’ diyebilir” dedi.
İNANÇLI BAĞLANIM, KIYMETLİ BİR ROL OYNAR
Öte yandan bebeklik devrinin toplumsal gelişim özellikleri irdelediğinde, devrin değerli kazanımlardan birinin, bebek ile anne içinde gelişen inançlı bağlanım münasebeti olduğunu vurgulayan İhtimam, “Bebeğin kişi devamlılığı sorununu olumlu bir biçimde çözebilmesinde, inançlı bağlanım, kıymetli bir rol oynar. Bir öbür deyişle, bilişsel açıdan gelişerek kişi devamlılığını kazanmış olan bebek, şayet o güne kadar annesini her gereksinim duyduğunda dengeli bir biçimde yanında bulmuş ise bu biçimde ona karşı inançlı bir bağlanım sağlamış olur. Bu sayede de bebeğin fikir sistemi, ‘İnsanlar gözümün önünden kaybolduğunda yok olmuyorlar, artık bunu biliyorum. Annem artık gitse de geri gelir ve benim gereksinimlerimi karşılar’ halinde çalışır” diye konuştu.
BEBEK, ANNESİNİN FARKLI BİR VARLIK OLDUĞUNU KEŞFETMELİ
Bebeğin 1,5-2 yaşına kadar tıpkı karyola parmaklığının bedeninin bir kesimi olmadığını öğrenmesi üzere annesinin de başka bir varlık olduğunu anlaması gerektiğini belirten İhtimam, çabucak hemen bunun farkına varamayan bebeğin, annesi gözünün önünden kaybolduğunda, hem “Giden geri gelmez” fikri hem daha annesiyle olan evvelki tecrübeleri çerçevesinde reaksiyon verdiğini anlattı. Prof. Dr. Özen’e bakılırsa, bebeğe, “Annem aslına bakarsanız bugüne kadar hiç bir vakit gereksinim duyduğumda benim yanımda olmadı ki” kanısı yerleşmişse buna bir de “annesinin kendisinden başka olmaması gerektiği, onun bir kesimi olduğu”na olan inancı da eklendiğinde, ortaya ortasından çıkılmaz bir durum çıkabiliyor. İtina bu noktada, ‘Kişi devamlılığı’nı kazanan bebeğin, annesinin kendisinden başka bir varlık olduğunu anlaması ve en değerlisi de annesiyle kurmuş olduğu ilgisine inanç geliştirmiş olmasının değerini vurguluyarak, “ancak bu türlü bebek, annesinden ayrıldığında sükunetini koruyabilir, tıpkı yerde olmasa da onun döneceğini hisseder ve bu inanç münasebeti, onun tüm ömrünü etkileyecek hayli kıymetli bir müddetçtir” dedi.
BEBEK, YETİŞKİN BAKIŞ AÇISIYLA YARGILANMAMALI
Bebeğin iki yaşını geçtiği biçimde annesinden başka kaldığında reaksiyon vermeye devam edebileceğini belirten İtina bu hususta şunları söylemiş oldu: “Şu hiç bir vakit unutulmamalıdır ki, bebek bir yandan kişi devamlılığını kazanırken bir yandan da annesiyle kurduğu ilgiyi test edebilmek için birtakım teşebbüslerde bulunur. Yetişkinlerin bunları anlaması hayli kolay değildir. Kendi ortasında farklı kurallar ve bakış açıları içerir. Onun için hiç bir vakit bir bebek, yetişkin bakış açısı temel alınarak yargılanmamalı, bebeğin verebileceği epey doğal yansılar, “oldukca huzursuz bir bebek” ya da “huysuz” halinde etiketlenmemeli. Bir bebeğin yaşadığı bir olaya rastgele bir biçimde reaksiyon vermesinin, kendisine bakılırsa bir mana tabir ettiğini lisana getirerek, bunun yetişkinlerin fikir sistemine uymaması, bu biçimde bir reaksiyonun anlamsız olduğu manasına gelmez.”
ANNECİĞİM SEN GİDİNCE BİR DAHA DÖNMEYECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM VE ÇOK KORKUYORUM
Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, bebek davranışlarına örnekler vererek annelere şu tespiti yaptı: “İki yaşına geldiği biçimde, bir bebek, annesi işe gittiğinde huzursuzluk yaratıyor ve anne geri döndüğünde de ona nefes aldırmayacak ölçüde teğe bir ilgi talep edecek davranışlarda bulunuyor ise, bu durumun onun ‘anneciğim sen gidince tekrar dönmeyeceğini düşünüyorum ve epeyce korkuyorum’ bildirisini veriş biçimi olduğu düşünülmeli. Bu noktada bebek ile anne içinde bugüne kadar kurulan münasebetin niteliğinde sorun olduğu, gelişmesi gereken inanç bağlantısının oluşmadığı anlaşılır.”
ANNE, DENGELİ REAKSİYONLAR VERMELİ
İtina, bunun tahlili için evvela, anne-bebek etkileşiminde bir daha yapılandırılma çalışmalarının başlatılmasını önerdi. Annenin dengeli ve kelamında duran bir profil çizmesi gerektiğini savunan İtina kelamlarına şöyle devam etti: “İlişkinin itimat temeline oturtulması, annenin, bebeğin gereksinimlerine vaktinde ve dengeli yansılar vermeye başlaması, işten dönüş saatlerinin belirli bir sistemde bulunmasına dikkat edilmesi, dışarı çıkarken bu ayrılışın kaçarak, çocuğu aldatarak değil, ona açıklama yaparak gerçekleştirilmesi, geri dönüldüğünde de kelamında duran bir anne olunduğunun bebeğe hissettirilmesi gerekir. Bebeklerin vakit kavramı yetişkinlerden farklı olabilir ya da onlar, yapılan açıklamaları bir yetişkin üzere anlamıyor görünebilirler. Fakat şu hiç bir vakit unutulmamalı ki, onların da kendi başlarında bir saat var ve bu saat, etrafında yaşanan olaylar belirli bir sistemde işlediği şartlarda, fazlaca da dakik bir saattir. Her akşam 6’da işten dönen bir annenin, bebeğini kapıda onu beklerken bulması ve 5.30’dan itibaren onu her gün beklediğini öğrenmesi, şaşırtan değildir. Ayrıyeten, sizi anlamadığını düşündüğünüz bebekler, aslında sizi ziyadesiyle anlamakta. Yalnızca onların manaya hali yetişkinlerden farklı, zira onlar farklı bir fikir sistemine sahipler.”
BEBEK, ‘ANNEM GİTSE DE GERİ GELECEK’ KANISINI OLUŞTURABİLMELİ
Bebeklikte bilişsel gelişim açısından en kıymetli keşfin, obje devamlılığı kavramı olduğunu söyleyen İtina, obje devamlılığının bebek için bir manada, “Gözden ırak olan gönülden de ırak olur” tabirinin bilimsel tarifi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, “Bu kavramın bir öbür boyutu ise kişi devamlılığı’dır. Bebek için, ‘kişi’ görüş alanında değilse, yok kararındadır. En değerli kişinin de onun her türlü gereksinimini karşılayan ve ona bakım veren kişi olan annesi olduğu düşünülürse, 1,5-2 yaşına kadar bebeğin, annesi gözünün önünden kaybolduğunda, yok olduğunu düşünerek kendisini parçalarcasına bu olayı protesto etmesi olağandır. Fakat bebek, obje ve kişi devamlığını kazandığı andan itibaren, bulunduğu yerden diğer yerlerde de hayatın devam ettiğini algılayabilir, ‘annem gitse de geri gelir’ diyebilir” dedi.
İNANÇLI BAĞLANIM, KIYMETLİ BİR ROL OYNAR
Öte yandan bebeklik devrinin toplumsal gelişim özellikleri irdelediğinde, devrin değerli kazanımlardan birinin, bebek ile anne içinde gelişen inançlı bağlanım münasebeti olduğunu vurgulayan İhtimam, “Bebeğin kişi devamlılığı sorununu olumlu bir biçimde çözebilmesinde, inançlı bağlanım, kıymetli bir rol oynar. Bir öbür deyişle, bilişsel açıdan gelişerek kişi devamlılığını kazanmış olan bebek, şayet o güne kadar annesini her gereksinim duyduğunda dengeli bir biçimde yanında bulmuş ise bu biçimde ona karşı inançlı bir bağlanım sağlamış olur. Bu sayede de bebeğin fikir sistemi, ‘İnsanlar gözümün önünden kaybolduğunda yok olmuyorlar, artık bunu biliyorum. Annem artık gitse de geri gelir ve benim gereksinimlerimi karşılar’ halinde çalışır” diye konuştu.
BEBEK, ANNESİNİN FARKLI BİR VARLIK OLDUĞUNU KEŞFETMELİ
Bebeğin 1,5-2 yaşına kadar tıpkı karyola parmaklığının bedeninin bir kesimi olmadığını öğrenmesi üzere annesinin de başka bir varlık olduğunu anlaması gerektiğini belirten İhtimam, çabucak hemen bunun farkına varamayan bebeğin, annesi gözünün önünden kaybolduğunda, hem “Giden geri gelmez” fikri hem daha annesiyle olan evvelki tecrübeleri çerçevesinde reaksiyon verdiğini anlattı. Prof. Dr. Özen’e bakılırsa, bebeğe, “Annem aslına bakarsanız bugüne kadar hiç bir vakit gereksinim duyduğumda benim yanımda olmadı ki” kanısı yerleşmişse buna bir de “annesinin kendisinden başka olmaması gerektiği, onun bir kesimi olduğu”na olan inancı da eklendiğinde, ortaya ortasından çıkılmaz bir durum çıkabiliyor. İtina bu noktada, ‘Kişi devamlılığı’nı kazanan bebeğin, annesinin kendisinden başka bir varlık olduğunu anlaması ve en değerlisi de annesiyle kurmuş olduğu ilgisine inanç geliştirmiş olmasının değerini vurguluyarak, “ancak bu türlü bebek, annesinden ayrıldığında sükunetini koruyabilir, tıpkı yerde olmasa da onun döneceğini hisseder ve bu inanç münasebeti, onun tüm ömrünü etkileyecek hayli kıymetli bir müddetçtir” dedi.
BEBEK, YETİŞKİN BAKIŞ AÇISIYLA YARGILANMAMALI
Bebeğin iki yaşını geçtiği biçimde annesinden başka kaldığında reaksiyon vermeye devam edebileceğini belirten İtina bu hususta şunları söylemiş oldu: “Şu hiç bir vakit unutulmamalıdır ki, bebek bir yandan kişi devamlılığını kazanırken bir yandan da annesiyle kurduğu ilgiyi test edebilmek için birtakım teşebbüslerde bulunur. Yetişkinlerin bunları anlaması hayli kolay değildir. Kendi ortasında farklı kurallar ve bakış açıları içerir. Onun için hiç bir vakit bir bebek, yetişkin bakış açısı temel alınarak yargılanmamalı, bebeğin verebileceği epey doğal yansılar, “oldukca huzursuz bir bebek” ya da “huysuz” halinde etiketlenmemeli. Bir bebeğin yaşadığı bir olaya rastgele bir biçimde reaksiyon vermesinin, kendisine bakılırsa bir mana tabir ettiğini lisana getirerek, bunun yetişkinlerin fikir sistemine uymaması, bu biçimde bir reaksiyonun anlamsız olduğu manasına gelmez.”
ANNECİĞİM SEN GİDİNCE BİR DAHA DÖNMEYECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM VE ÇOK KORKUYORUM
Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İhtimam, bebek davranışlarına örnekler vererek annelere şu tespiti yaptı: “İki yaşına geldiği biçimde, bir bebek, annesi işe gittiğinde huzursuzluk yaratıyor ve anne geri döndüğünde de ona nefes aldırmayacak ölçüde teğe bir ilgi talep edecek davranışlarda bulunuyor ise, bu durumun onun ‘anneciğim sen gidince tekrar dönmeyeceğini düşünüyorum ve epeyce korkuyorum’ bildirisini veriş biçimi olduğu düşünülmeli. Bu noktada bebek ile anne içinde bugüne kadar kurulan münasebetin niteliğinde sorun olduğu, gelişmesi gereken inanç bağlantısının oluşmadığı anlaşılır.”
ANNE, DENGELİ REAKSİYONLAR VERMELİ
İtina, bunun tahlili için evvela, anne-bebek etkileşiminde bir daha yapılandırılma çalışmalarının başlatılmasını önerdi. Annenin dengeli ve kelamında duran bir profil çizmesi gerektiğini savunan İtina kelamlarına şöyle devam etti: “İlişkinin itimat temeline oturtulması, annenin, bebeğin gereksinimlerine vaktinde ve dengeli yansılar vermeye başlaması, işten dönüş saatlerinin belirli bir sistemde bulunmasına dikkat edilmesi, dışarı çıkarken bu ayrılışın kaçarak, çocuğu aldatarak değil, ona açıklama yaparak gerçekleştirilmesi, geri dönüldüğünde de kelamında duran bir anne olunduğunun bebeğe hissettirilmesi gerekir. Bebeklerin vakit kavramı yetişkinlerden farklı olabilir ya da onlar, yapılan açıklamaları bir yetişkin üzere anlamıyor görünebilirler. Fakat şu hiç bir vakit unutulmamalı ki, onların da kendi başlarında bir saat var ve bu saat, etrafında yaşanan olaylar belirli bir sistemde işlediği şartlarda, fazlaca da dakik bir saattir. Her akşam 6’da işten dönen bir annenin, bebeğini kapıda onu beklerken bulması ve 5.30’dan itibaren onu her gün beklediğini öğrenmesi, şaşırtan değildir. Ayrıyeten, sizi anlamadığını düşündüğünüz bebekler, aslında sizi ziyadesiyle anlamakta. Yalnızca onların manaya hali yetişkinlerden farklı, zira onlar farklı bir fikir sistemine sahipler.”