Seyhan Akıncı – GalataPerform tarafınca düzenlenen oyun müellifliği odaklı tiyatro şenliği Yeni Metin Şenliği bu yıl 11’inci sefer gerçekleşiyor. Teması “Korku” olarak belirlenen ve dün başlayan Yeni Metin Şenliği, 4 Aralık’a kadar DasDas Açık Sahne’de devam edecek. Şenlik beraberinde memleketler arası yapısının altını çizerek “Sınırlar Ötesi Tiyatro” kapsamında Türk müellif ve direktörlerle yurt haricinden gelen müellif ve direktörleri buluşturan bir alan yaratıyor. Yeni Metin Atölyeleri’nde kaygı teması kapsamında yazılan altı yeni oyun okuma tiyatrosunun yanı sıra dört kısa oyundan oluşan bir Direktörlük Projesi de programda yer alıyor. Festivalde ayrıca iki yapım var. 2019 şenlik programında Yılın Oyunu seçilen “Kalanlar” ve bu sene bir yenilik olarak Açık Davet ile müracaatlar içinden seçilen yeni tiyatro Reka Kolektif’in çalışması “Aşalım Bunları.” Programda muharrir ve direktörlerle oyun daha sonrası söyleşiler, yurt haricinden gelen yazarlarla atölyeler ve bir panel de yer alıyor. Biz de şenliğin seyahatini GalataPerform kurucusu Yeşim Özsoy ile konuştuk.
Metinler basılıyor
Festivalin yola çıkış öyküsünün temelinde yeni bir oyun müellifi olarak kendi yaşadığı sıkıntılar olduğunu belirten Özsoy “Yeni oyun yazımına ve tiyatro biçimlerine odaklanan, uzun soluklu ve milletlerarası bir proje Yeni Metin Yeni Tiyatro Şenliği. Türkiye’de aktüel olanı çağdaş bir sahne lisanıyla nasıl tiyatroda yaratırız oyun müellifliği alanını nasıl geliştiririz sorunsalları üzerinden söyleşiler, atölyeler ve bu biçimde daha pek istek görmeyen oyun okumaları düzenlemeye başladık ki artık 2022’ye geldiğimizde mesela oyun okumaları alanında bir imza olduk. 100’ü geçmiştir bu alandaki çalışmalarımız” diyor. Oyun yazmaya başlayan birinin seyahati hakkında pek azımızın fikri var. ötürüsıyla bu seyahati Özsoy’dan dinlemek istiyoruz: “Oyun yazmaya başladığımda ne büyük tiyatrolar oyun müellifi arıyordu ne de devlet ve kent tiyatroları bu biçimde bir arayıştaydı. yıllarce yazabilirsiniz ancak oyununuz sahnelenmeyebilir. Bu atmosferin değişmesi için yola çıktık tam 16 yıl evvel. İsmini de Mark Levitas, Ceren Ercan, Dilek Altuntaş üzere bedelli tiyatrocularla birlikte bulduk ve konsepti geliştirdik.”
Projenin en başına dönersek; 2009 ve 2010’da, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başşehri Ajansı’nın da dayanağıyla milletlerarası bir boyut kazandığını söylüyor Özsoy. Bu sene birinci kez Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiyeli müellifler için Telif Hakları Müdürlüğü’nden takviye çıkardığını anlatıyor Özsoy, bu seyahatin değerli noktalarının altını çizerken. Ayrıyeten şenlik birkaç yıldır Habitus Kitabevi ile gerçekleştirdiği iştirak yardımıyla metinleri basılı kitap olarak da izleyiciye ve tiyatroculara ulaşmasını sağlıyor.
Doğa karşısındaki mağlubiyet
Bu yıl tema olarak “Korku” belirlenmiş durumda. çok tanınan olan çeşidi niye seçtiklerini Yeşim Özsoy şöyleki aktarıyor: “İlk sene temayı Enzo Cormann, ‘Felaket’ olarak belirlemişti. daha sonrasında ‘Şehir ve Beden’, ‘Hayvan’, ‘Gelecek’, ‘Çöp’, ‘Rüya’, ‘Yabancı’ üzere temalarımız oldu. Bu yılın teması Danimarka’dan ağırladığımız müellif ve direktör Christian Lollike’nin oyunundan yola çıkarak belirlendi. ‘Kozmik Korku’ adlı oyun temelinde global olarak sona yaklaşan dünyamızın iklim ve tabiat karşısındaki yenilgisini ironik bir lisanla işliyor. Oyunun bununla birlikte dramaturgu ve Christian’ın Kopenhag’daki tiyatrosunun dramaturgu Anders Thrue Djurslev ile birlikte belirlediler. ‘Sahne, endişelerimizi yansıtmalı ve mercek altına mı almalı, yoksa endişelerimizin üstesinden gelmemize aracılık mı etmeli? Umudun önkoşulu endişelerle yüzleşmek midir?’
“Etkileşim ve gelişim alanı yaratıyor”
Disiplinlerarası etkileşim tiyatro için pek kıymetli. “Sınırlar Ötesi Tiyatro” buna hizmet ediyor. Özsoy, bu etkileşimin tiyatro için ehemmiyetinden kelam ederken “Dünyadaki örnekleriyle konuşan, irtibat kuran bir tiyatro dünyası yarattığımız sürece bir ülke tiyatrosundan bahsedebiliriz. Bu manada 15’e yakın farklı ülkeden ismi buradaki tiyatrocularla buluşturmak fazlaca kıymetli bir etkileşim ve gelişim alanı yaratıyor. Bu yolla hem dünyada neler olduğundan, farklı vizyonlardan haberdar oluyoruz tıpkı vakitte atölye iştirakçilerimiz dahil tüm tiyatro alanında bu etkileşime giren tiyatrocularımız gelişiyorlar; onlar da vizyon sahibi oluyor” diyor.
Metinler basılıyor
Festivalin yola çıkış öyküsünün temelinde yeni bir oyun müellifi olarak kendi yaşadığı sıkıntılar olduğunu belirten Özsoy “Yeni oyun yazımına ve tiyatro biçimlerine odaklanan, uzun soluklu ve milletlerarası bir proje Yeni Metin Yeni Tiyatro Şenliği. Türkiye’de aktüel olanı çağdaş bir sahne lisanıyla nasıl tiyatroda yaratırız oyun müellifliği alanını nasıl geliştiririz sorunsalları üzerinden söyleşiler, atölyeler ve bu biçimde daha pek istek görmeyen oyun okumaları düzenlemeye başladık ki artık 2022’ye geldiğimizde mesela oyun okumaları alanında bir imza olduk. 100’ü geçmiştir bu alandaki çalışmalarımız” diyor. Oyun yazmaya başlayan birinin seyahati hakkında pek azımızın fikri var. ötürüsıyla bu seyahati Özsoy’dan dinlemek istiyoruz: “Oyun yazmaya başladığımda ne büyük tiyatrolar oyun müellifi arıyordu ne de devlet ve kent tiyatroları bu biçimde bir arayıştaydı. yıllarce yazabilirsiniz ancak oyununuz sahnelenmeyebilir. Bu atmosferin değişmesi için yola çıktık tam 16 yıl evvel. İsmini de Mark Levitas, Ceren Ercan, Dilek Altuntaş üzere bedelli tiyatrocularla birlikte bulduk ve konsepti geliştirdik.”
Projenin en başına dönersek; 2009 ve 2010’da, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başşehri Ajansı’nın da dayanağıyla milletlerarası bir boyut kazandığını söylüyor Özsoy. Bu sene birinci kez Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Türkiyeli müellifler için Telif Hakları Müdürlüğü’nden takviye çıkardığını anlatıyor Özsoy, bu seyahatin değerli noktalarının altını çizerken. Ayrıyeten şenlik birkaç yıldır Habitus Kitabevi ile gerçekleştirdiği iştirak yardımıyla metinleri basılı kitap olarak da izleyiciye ve tiyatroculara ulaşmasını sağlıyor.
Doğa karşısındaki mağlubiyet
Bu yıl tema olarak “Korku” belirlenmiş durumda. çok tanınan olan çeşidi niye seçtiklerini Yeşim Özsoy şöyleki aktarıyor: “İlk sene temayı Enzo Cormann, ‘Felaket’ olarak belirlemişti. daha sonrasında ‘Şehir ve Beden’, ‘Hayvan’, ‘Gelecek’, ‘Çöp’, ‘Rüya’, ‘Yabancı’ üzere temalarımız oldu. Bu yılın teması Danimarka’dan ağırladığımız müellif ve direktör Christian Lollike’nin oyunundan yola çıkarak belirlendi. ‘Kozmik Korku’ adlı oyun temelinde global olarak sona yaklaşan dünyamızın iklim ve tabiat karşısındaki yenilgisini ironik bir lisanla işliyor. Oyunun bununla birlikte dramaturgu ve Christian’ın Kopenhag’daki tiyatrosunun dramaturgu Anders Thrue Djurslev ile birlikte belirlediler. ‘Sahne, endişelerimizi yansıtmalı ve mercek altına mı almalı, yoksa endişelerimizin üstesinden gelmemize aracılık mı etmeli? Umudun önkoşulu endişelerle yüzleşmek midir?’
“Etkileşim ve gelişim alanı yaratıyor”
Disiplinlerarası etkileşim tiyatro için pek kıymetli. “Sınırlar Ötesi Tiyatro” buna hizmet ediyor. Özsoy, bu etkileşimin tiyatro için ehemmiyetinden kelam ederken “Dünyadaki örnekleriyle konuşan, irtibat kuran bir tiyatro dünyası yarattığımız sürece bir ülke tiyatrosundan bahsedebiliriz. Bu manada 15’e yakın farklı ülkeden ismi buradaki tiyatrocularla buluşturmak fazlaca kıymetli bir etkileşim ve gelişim alanı yaratıyor. Bu yolla hem dünyada neler olduğundan, farklı vizyonlardan haberdar oluyoruz tıpkı vakitte atölye iştirakçilerimiz dahil tüm tiyatro alanında bu etkileşime giren tiyatrocularımız gelişiyorlar; onlar da vizyon sahibi oluyor” diyor.