Seyhan Akıncı – Yanlarında en gerçek hayalleri Ali ile geldiler Baba Sahne’ye Ayça ve Fatih Koyunoğlu. Hem hayat hem oyun arkadaşlığı yapan çift masalsı bir aşk kıssasını anlattıkları “Aşk Öykün Düşmüş” oyunuyla uzun bir ortadan daha sonra bir daha sahnedeler. tıpkı vakitte Fatih Koyunoğlu’nun korunaklı bir bahçe olarak tanımladığı tiyatroya astıkları kendi tabelaları “Tiyatro Hayali” ismi altında… Ruh eşini arayan bir bayan ile erkeğin seyahatinde parmak kuklalarla klasiğe de selam çakılıyor, çağdaş sahnelemesiyle biz bugündeyiz de diyor. Ahmet Sami Özbudak’ın yazdığı, Emrah Eren’in yönettiği, Ayça ve Fatih Koyunoğlu’nun hepimizi aşka inandırdığı “Aşk Öykün Düşmüş”ü ve Tiyatro Hayali’nin seyahatini ikiliyle konuştuk.
Milliyet Sanat’ta yer alan söyleşinizde tiyatrodan korunaklı bahçeniz olarak bahsediyorsunuz. Artık o korunaklı bahçeye “Tiyatro Hayali” ile kendi tabelanızı astınız. Bu seyahati konuşarak başlayalım…
Fatih Koyunoğlu: Dış dünyada kurallar epeyce sert ve hiç bir değişkeni siz belirleyemiyorsunuz. Melih Cevdet Anday’ın “Mikado’nun Çöpleri” oyununda bir kelamı var: “Milyonlarca hesaplanan bir yok etme planı ortasında ben bir tek sayıyım. Bir isim bile değil. Nasıl olsa ölecekmişim, sen karışamazsın ona.” Tiyatroyla birazcık haşır neşir olan beşerler güya gerçeğin sertliğinden kaçabilmek, o hesaplanan yok etme planı ortasında bir tek sayı olmamak, ismimizin-cismimizin olması için güya latife yapmayı ve oyun oynamayı, oyun oynayarak kendimizi tabir etmeyi seçiyoruz. Hayal kurarak kendimizi tabir etmeyi seçiyoruz. O yüzden burada değişkenleri biraz biz belirleyebiliyoruz. 20.30’da oyun başlar, perde kapanmaz, tiyatroda konuşulmaz, cep telefonu açılmaz üzere…
Ayça Koyunoğlu: Kendi masalımıza inanmak istiyoruz.
Fatih K.: Kendimize o denli bir alan yaratıp; orada gülüp, eğlenip, üzülüp, seyirciyle birlikte bir düş kurup ona inanmaya çalışıyoruz. Öbür türlü dış gerçekliğin ortasında durmak akıl kârı değil üzere. Friedrich Dürrenmatt diyor ki, “Son süratte duvara toslamak üzere giden bir trenin ortasında art vagonlara koşuyor üzereyiz.” Çağımızın özeti güya. Bunun için biz kendimize bir oyun alanı yaratıp, orada hayal kurup, romantik de bulabilir birileri fakat o hayale inanmaya çalışıyoruz.
bahsetmiş olduğuniz o sert gerçeklikte tiyatrolar pandemiyi geride bırakarak yol yürümeye çalışıyor. Bu maddi, manevi yıpratıcı bir şey. Bu şartlarda bir tiyatro kurmak büyük bir yürek…
Ayça K.: Cüret evet lakin rastgele bir şey yapmak da cüret. Yalnızca tiyatro değil bir işi elinizden geldiğince güzel yapmaya çalışmak bir macera ve o maceraya atılmak gerekir. Birileri de atılacak. Fatih’in dediği gibi biz hayal kurmayı da sevdiğimiz için hayal kuranlar epeyce olsun istiyoruz. Dünya bu biçimde hoşlaşacak. Biz de bundan vazgeçmemeye çalışıyoruz. Ve hiç vazgeçmedik, daima tiyatro yaptık. Artık de Tiyatro Hayali diye öbür bir maceraya atıldık.
Fatih K.: Her ne kadar zorluklarından bahsetsek de daha üç aylık bile olmayan bir tiyatronun ayda 10 oyun oynayabilmesi, birfazlaca salona girip çıkabilmesi de diğer hayalperestlerin yardımıyla. Şu anda da bu biçimde birinin yerinde sizinle çay içerken bunları konuşuyoruz.
Ayça K.: Siz de bir biçimde düş ortağısınız. Bütün bu sistemin içerisinde tiyatro haberi yapan biri olarak buradasınız.
Fatih K.: Kendiniz üzere ‘Hayali’lerle karşılaşıyorsunuz. Ahmet Sami Özbudak da onlardan biri. Emrah Eren de… O hayale inanan beşerler birbirini buluyor ve paranın pulun açamayacağı kapılar açılıyor. Şevket Çoruh’un Baba Sahnesi’ne paranızla girmeye çalışın, bence paranız yetmez. Buranın kirasını sorsam param yetmezdi ancak kaygısı kelam söylemek olan beşerler bir ortaya geliyor, birbirlerini destekliyorlar. Evet, borçlandık harçlandık, maddi olarak birtakım yükümlülüklerin altına girdik ancak umutsuz değiliz. çabucak hemen 10 oyun oynamamıza karşın seyirci yapılan işi kucakladı. Şayet güzel bir şeyin peşinden koşuyorsanız ve orada da sebat ediyorsanız birileri duyuyor ve sahip çıkıyor yaptığınız işe. Şu anda da bunu hissettirmeye başladılar. Çok hoş şeyler duyuyoruz.
Son periyotlarda yüklü olarak izlediğimiz oyunların temeline baktığımızda Freud elimizden tuttu, bizi çocukluğumuza indirdi ve biz çocukluğumuzdan hiç bir biçimde üst çıkamıyoruz. Bütün anlatılar çocukluğumuzu kazıyor. Klasiği bu biçimdesi çağdaş bir lisanla aktarmak bu manada epeyce zenginleştiriciydi…
Ayça K.: Bu bizim esasen genetiğimizde var. Hayali aslında ismiyle de örtüşen bizim hocalarımızın Müşfik Kenter’in, Yıldız Kenter’in oyunculuğu tanım etme biçimlerinde “Çocuk izleyin, onları izlemekten ve o anda yaptığınız hâllerinizden kopmayınız” diye anlattıkları şey tam da bu.
Fatih K.: Tiyatromuzun ismini Hayali koymamızın sebeplerinden birisi Hayali klasikte gölge oyunu oynatıcısıdır. Bir de bizim Ali’miz var… Sabahattin Kudret Aksal, “Kahvede Şenlik Var”da der ki “Yeni ismine türlü eskiliklerin ortaya atılmasından sıkıldık biz. Her yerde yeni yeniliyor, yeni içiliyor.” Evvel bize yeni domatesler yedirdiler artık eskisini bulabilmek için çabalıyoruz. Sanat da oraya dönecek. Dönüyor.
“Tiyatrodaki arayışlar normal”
Emrah Eren, Milliyet Sanat’taki söyleşide “Ülke tiyatrosu olarak yaratıcılık alanımız bu kadar mı? Hayal gücümüz bu kadarına mı yetiyor?” diye sorduğunu söylüyor tiyatrocuların olduğu bir masada. Siz ne düşünüyorsunuz anlatılardaki yaratıcılığımız konusunda?
Ayça K.: Cumhuriyet daha sonrası tiyatro deyince bir kopukluk var. Bu yüzden de genç bir tiyatro geçmişimiz var. 500-600 yıllık değil. bu biçimde bir geçmişi olmadığı için arayışlar epeyce olağan geliyor.
Fatih K.: gayet genç bir tiyatromuz var. Evvelce iki elin parmakları kadar özel tiyatro yoktu. Artık bir sürü genç arkadaş iki kişi, üç kişi bir ortaya gelen tıpkı bizim çıktığımız üzere yola çıkıyor. Evvelce çok az yerli muharrir vardı. Metin yazma müsabakaları, okuma tiyatrolarından sivrilen isimler var artık. Evvelden fikriniz hayli hoş olsa bile imkânlar hayli kısıtlıydı. Şayet bir gazeteye ilan veremiyor ya da sokakta afişiniz yoksa bir tiyatroda kendinizi duyurmanız imkânsızdı. Bu yüzden tiyatro kurmayı aklınızdan bile geçiremiyordunuz. Artık irili ufaklı salonlarda az bütçeli epey güzel işler yapılıyor. Bunu toplumsal medyadan duyuyorsunuz ve gidip o işi yapanları tanımak istiyorsunuz. Zira o tavsiye size ulaşabiliyor. Evvelce bu biçimde bir imkân yoktu. Bu yüzden birfazlaca düzgün metin seyirciyle buluşamıyordu. Artık o denli değil. Evet, çeşitlilik epeyce fazla nitelik tartışması yapılabilir lakin ben Ayça üzere düşünüyorum. Bunlar elenecek ve Türk tiyatrosu büyüyecek. Ben hayli umutluyum.
Ayça K.: Ahmet Sami Özbudak tam da bu kanıdan yola çıkan bir müellif. GalataPerform’un Yeni Metin Şenliği olmasaydı biz Ahmet Sami üzere genç bir müellifi tanımayacaktık. Artık onun yaptığı çalışmalardan öteki gençler çıkacak.
Milliyet Sanat’ta yer alan söyleşinizde tiyatrodan korunaklı bahçeniz olarak bahsediyorsunuz. Artık o korunaklı bahçeye “Tiyatro Hayali” ile kendi tabelanızı astınız. Bu seyahati konuşarak başlayalım…
Fatih Koyunoğlu: Dış dünyada kurallar epeyce sert ve hiç bir değişkeni siz belirleyemiyorsunuz. Melih Cevdet Anday’ın “Mikado’nun Çöpleri” oyununda bir kelamı var: “Milyonlarca hesaplanan bir yok etme planı ortasında ben bir tek sayıyım. Bir isim bile değil. Nasıl olsa ölecekmişim, sen karışamazsın ona.” Tiyatroyla birazcık haşır neşir olan beşerler güya gerçeğin sertliğinden kaçabilmek, o hesaplanan yok etme planı ortasında bir tek sayı olmamak, ismimizin-cismimizin olması için güya latife yapmayı ve oyun oynamayı, oyun oynayarak kendimizi tabir etmeyi seçiyoruz. Hayal kurarak kendimizi tabir etmeyi seçiyoruz. O yüzden burada değişkenleri biraz biz belirleyebiliyoruz. 20.30’da oyun başlar, perde kapanmaz, tiyatroda konuşulmaz, cep telefonu açılmaz üzere…
Ayça Koyunoğlu: Kendi masalımıza inanmak istiyoruz.
Fatih K.: Kendimize o denli bir alan yaratıp; orada gülüp, eğlenip, üzülüp, seyirciyle birlikte bir düş kurup ona inanmaya çalışıyoruz. Öbür türlü dış gerçekliğin ortasında durmak akıl kârı değil üzere. Friedrich Dürrenmatt diyor ki, “Son süratte duvara toslamak üzere giden bir trenin ortasında art vagonlara koşuyor üzereyiz.” Çağımızın özeti güya. Bunun için biz kendimize bir oyun alanı yaratıp, orada hayal kurup, romantik de bulabilir birileri fakat o hayale inanmaya çalışıyoruz.
bahsetmiş olduğuniz o sert gerçeklikte tiyatrolar pandemiyi geride bırakarak yol yürümeye çalışıyor. Bu maddi, manevi yıpratıcı bir şey. Bu şartlarda bir tiyatro kurmak büyük bir yürek…
Ayça K.: Cüret evet lakin rastgele bir şey yapmak da cüret. Yalnızca tiyatro değil bir işi elinizden geldiğince güzel yapmaya çalışmak bir macera ve o maceraya atılmak gerekir. Birileri de atılacak. Fatih’in dediği gibi biz hayal kurmayı da sevdiğimiz için hayal kuranlar epeyce olsun istiyoruz. Dünya bu biçimde hoşlaşacak. Biz de bundan vazgeçmemeye çalışıyoruz. Ve hiç vazgeçmedik, daima tiyatro yaptık. Artık de Tiyatro Hayali diye öbür bir maceraya atıldık.
Fatih K.: Her ne kadar zorluklarından bahsetsek de daha üç aylık bile olmayan bir tiyatronun ayda 10 oyun oynayabilmesi, birfazlaca salona girip çıkabilmesi de diğer hayalperestlerin yardımıyla. Şu anda da bu biçimde birinin yerinde sizinle çay içerken bunları konuşuyoruz.
Ayça K.: Siz de bir biçimde düş ortağısınız. Bütün bu sistemin içerisinde tiyatro haberi yapan biri olarak buradasınız.
Fatih K.: Kendiniz üzere ‘Hayali’lerle karşılaşıyorsunuz. Ahmet Sami Özbudak da onlardan biri. Emrah Eren de… O hayale inanan beşerler birbirini buluyor ve paranın pulun açamayacağı kapılar açılıyor. Şevket Çoruh’un Baba Sahnesi’ne paranızla girmeye çalışın, bence paranız yetmez. Buranın kirasını sorsam param yetmezdi ancak kaygısı kelam söylemek olan beşerler bir ortaya geliyor, birbirlerini destekliyorlar. Evet, borçlandık harçlandık, maddi olarak birtakım yükümlülüklerin altına girdik ancak umutsuz değiliz. çabucak hemen 10 oyun oynamamıza karşın seyirci yapılan işi kucakladı. Şayet güzel bir şeyin peşinden koşuyorsanız ve orada da sebat ediyorsanız birileri duyuyor ve sahip çıkıyor yaptığınız işe. Şu anda da bunu hissettirmeye başladılar. Çok hoş şeyler duyuyoruz.
Son periyotlarda yüklü olarak izlediğimiz oyunların temeline baktığımızda Freud elimizden tuttu, bizi çocukluğumuza indirdi ve biz çocukluğumuzdan hiç bir biçimde üst çıkamıyoruz. Bütün anlatılar çocukluğumuzu kazıyor. Klasiği bu biçimdesi çağdaş bir lisanla aktarmak bu manada epeyce zenginleştiriciydi…
Ayça K.: Bu bizim esasen genetiğimizde var. Hayali aslında ismiyle de örtüşen bizim hocalarımızın Müşfik Kenter’in, Yıldız Kenter’in oyunculuğu tanım etme biçimlerinde “Çocuk izleyin, onları izlemekten ve o anda yaptığınız hâllerinizden kopmayınız” diye anlattıkları şey tam da bu.
Fatih K.: Tiyatromuzun ismini Hayali koymamızın sebeplerinden birisi Hayali klasikte gölge oyunu oynatıcısıdır. Bir de bizim Ali’miz var… Sabahattin Kudret Aksal, “Kahvede Şenlik Var”da der ki “Yeni ismine türlü eskiliklerin ortaya atılmasından sıkıldık biz. Her yerde yeni yeniliyor, yeni içiliyor.” Evvel bize yeni domatesler yedirdiler artık eskisini bulabilmek için çabalıyoruz. Sanat da oraya dönecek. Dönüyor.
“Tiyatrodaki arayışlar normal”
Emrah Eren, Milliyet Sanat’taki söyleşide “Ülke tiyatrosu olarak yaratıcılık alanımız bu kadar mı? Hayal gücümüz bu kadarına mı yetiyor?” diye sorduğunu söylüyor tiyatrocuların olduğu bir masada. Siz ne düşünüyorsunuz anlatılardaki yaratıcılığımız konusunda?
Ayça K.: Cumhuriyet daha sonrası tiyatro deyince bir kopukluk var. Bu yüzden de genç bir tiyatro geçmişimiz var. 500-600 yıllık değil. bu biçimde bir geçmişi olmadığı için arayışlar epeyce olağan geliyor.
Fatih K.: gayet genç bir tiyatromuz var. Evvelce iki elin parmakları kadar özel tiyatro yoktu. Artık bir sürü genç arkadaş iki kişi, üç kişi bir ortaya gelen tıpkı bizim çıktığımız üzere yola çıkıyor. Evvelce çok az yerli muharrir vardı. Metin yazma müsabakaları, okuma tiyatrolarından sivrilen isimler var artık. Evvelden fikriniz hayli hoş olsa bile imkânlar hayli kısıtlıydı. Şayet bir gazeteye ilan veremiyor ya da sokakta afişiniz yoksa bir tiyatroda kendinizi duyurmanız imkânsızdı. Bu yüzden tiyatro kurmayı aklınızdan bile geçiremiyordunuz. Artık irili ufaklı salonlarda az bütçeli epey güzel işler yapılıyor. Bunu toplumsal medyadan duyuyorsunuz ve gidip o işi yapanları tanımak istiyorsunuz. Zira o tavsiye size ulaşabiliyor. Evvelce bu biçimde bir imkân yoktu. Bu yüzden birfazlaca düzgün metin seyirciyle buluşamıyordu. Artık o denli değil. Evet, çeşitlilik epeyce fazla nitelik tartışması yapılabilir lakin ben Ayça üzere düşünüyorum. Bunlar elenecek ve Türk tiyatrosu büyüyecek. Ben hayli umutluyum.
Ayça K.: Ahmet Sami Özbudak tam da bu kanıdan yola çıkan bir müellif. GalataPerform’un Yeni Metin Şenliği olmasaydı biz Ahmet Sami üzere genç bir müellifi tanımayacaktık. Artık onun yaptığı çalışmalardan öteki gençler çıkacak.