Çocuklara savaşı anlatırken umut vaat edin

Lena

Global Mod
Global Mod
YANSILARDA ÇOKA KAÇMAYIN
Marmara Üniversitesi (MÜ) Atatürk Eğitim Fakültesi Okulöncesi Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ozana Ural, “Ebeveynlere düşen birinci misyon şiddet ve savaş haberlerini çocuklardan mümkün olduğunca uzak tutmak. Kazara izliyorlarsa, ebeveynler ve yanındakilerin reaksiyonlarında çoka kaçmayacak biçimde keder belirten bir lisan kullanmaları gerekiyor” diyor ve şu biçimde devam ediyor:
“Eğer çocuk arkadaşlarından savaşı duyduğunu söylüyorsa, ebeveynler ‘kötü şeyler oluyor malesef çocuğum’ bildirisi içeren sakin açıklamalar yapmalılar. Çocuğa neden beşerler birbirini öldürüyor, niye savaş var sorularının yanıtı da verilmeli. Burada olumlu bir cümle kurmak hayli kıymetli. Çocuğun yaşına uygun olarak ‘mutlaka bu durum çözülecektir’, ‘konuyla ilgili hoş haberler okuyorum barış gelecektir” üzere iletilerle umut telkin edilmeli.


BİZİM BAŞIMIZA GELİR Mİ KORKUSU
Fakat daha küçük çocuklar bu soruları sormadan ‘benim de başıma gelebilir mi’ diye korkar. En berbatı de budur. ‘Çok şükür bizim ülkemizde barış var’, ‘ülkemiz barışı seçiyor’ üzere rahatlatıcı açıklamalar yapılmalı. Sakin ve abartısız olunmalı. Zira çocuk oburunun babasının kaybettiğini duyar duymaz hüznünün en büyük kısmı ‘benim de babama bir şey olursa’dır. ötürüsıyla savaş da bu biçimdedir. Olumlu örnekler gösterilmeli. ‘Yetişkinlerin kimileri maalesef makus şeyler yapıyor fakat yeterli şeyler yapanlar da epey var. Yardım kampanyaları yapıyorlar, biz de elimizden geldiğince bir şeyler yapabiliriz. Gücümüze nazaran takviye oluruz. En azından yeterli dileklerimizi iletiriz’ üzere kelamlar söylemekde yarar var.

OKUL VE AİLE İŞBİRLİĞİ
Ebeveynler kadar okul idarecileri ve öğretmenler de bu mevzuda hassas olmalı ve herkes işbirliği yapmalı. Eğitimcilerin, bu bahislerin konutta nasıl konuşulacağını ebeveynlere anlatmaları gerekiyor. Olumsuz tesirleri azaltacak yetişkin işbirliğine muhtaçlığımız var. Zira bu savaş yetişkinlerin yapıtı fakat savaştan en epey etkilenen çocuklar. “

GAZETECİLER GERÇEKLİĞİ ARTIRIYOR
Körfez savaşından beri hepimizin savaş algısının hayli değiştiğini söyleyen Prof. Dr. Ozana Ural, “Savaş televizyon bir larda birden fazla vakit görüntü oyun üzere algılanıyor. Her şeyi uzaktan izliyoruz. Yetişkinler olarak savaşları biz bile içselleştirmekte zorlanıyoruz. Bir yerde bir patlama manzarası ya da bir ışık imajı paylaşılıyor. Ancak biz onun ne olduğunu anlayamıyoruz. ötürüsıyla yayın kuruluşlarının o bölgelere muhabirlerini gönderip, röportajlar, yayınlar yapması ve fotoğraflar çekmesi gerçekliği güçlendiriyor, görüntü oyun algısını yıkıyor” diyor.

MESELELER KONUŞULARAK ÇÖZÜLEBİLİR
“Şiddet davranışları da birebir COVID-19 üzere bulaşıcı ve etkileyicidir. Çam ağacının kozalakları nasıl etrafa sıçrar ve oraları da yakarsa şiddete maruz kalmak da birebir yanan bir çam ağacı kozalağı üzere tüm ormanı ateşe verebilir zira şiddet öğrenilen bir davranış olduğu üzere travmatik tesirlere de yol açabilir” diyen Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Ana Bilim Kolu öğretim üyesi Doç. Dr. Nilüfer Koçtürk şunları söylemiş oldu:


“Çocukları medyadaki şiddet imgelerinden uzak tutmalı ve bu sahnelerin çocuğumuzda travma tesiri yaratmasını önlemeliyiz. Ayrıyeten, davranışlarını şekillendiren en kıymetli bilişsel bildiri olarak da çocukların, savaşı/şiddeti denetimi kazanmanın ve kuvvetli olmanın bir yolu olarak görmemelerini sağlamalıyız. Bunun tersine diğerlerine olumlu davranmayı seçerek kuvvetli olacağımızı çocuklara öğretmeli ve yetişkinler olarak kendi yaşantılarımızda da onlara rol model olmalıyız. Çocuklara vereceğimiz bildirilerde şiddetin sorunu çözmediğine ve yeni meseleler yarattığına, şiddet davranışı yerine yapan tahliller üretebileceğimize ve bu biçimdelikle kimsenin canının yanmayacağına vurgu yapmalıyız. Ayrıyeten savaşmak yerine en güzel tahlilin konuşarak meselelerin çözülmesi olduğunu ona vurgulayın. Günlük ömrünüzde çocuğunuz karşılaştığı sıkıntılara şiddetsiz tahliller bulduğunda onu takdir edin. Çocuğunuza kızgınlık, öfke yahut kıskançlık üzere kuvvetli hislere sahip olmanın olağan olduğunu lakin bu hisleri şiddete başvurarak söz etmenin kabul edilemez olduğunu belirtin ve bu ağır hislerini gösterebilmesi için de alternatif yolları ona öğretin.”

EBEVEYNLER NELER YAPMALI?
ODTÜ Kuzey Kıbrıs Yerleşkesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aslı Bugay Sökmez yaş periyoduna nazaran çocuklara savaşın nasıl anlatılması gerektiğini şöyleki sıraladı:


1. Savaş hakkında konuşmaya hazır olun.
2. Çocuk sormadıkça bu mevzuda konuşmayı siz başlatmayın, yanında bu bahisleri açmayın.
3. Kendi duygusal karmaşanızın farkında olun.
4. Güvendesin, savaş fazlaca uzakta bildirisi verin.

OKULÖNCESİ VE İLKOKUL DEVRİ
– Savaşla ilgili sorular sorduğunda kısa ve net karşılık verin.
– Aklına takılan bir soru olursa “kapım her vakit açık” iletisi verin.
– “Uzakta öteki bir ülkede savaş var bu epey değerli bir mevzu lakin güvendeyiz” deyin.
– Hislere epey girmeyin.
– Bildirileri sıradan tutun.

ORTAOKUL VE LİSE DEVRİ
– Ortaokul ve lise çağındaki çocukların savaşla ilgili özel soruları olabilir onlar üzerine konuşun. – Çocuğunuza neler düşündüğünü ve hissettiğini sorun.
– Sonlu kaldığınız noktada bir arada araştırın ve bir arada öğrenin.
– Savaş bilhassa erkek çocuklarda askerlik ve gelecek korkusunu tetikleyebilir. ötürüsıyla çocuğunuzun hangi şartlarda kendisini inançta hissedeceği üzerine sohbet edin.